มาทำความรู้จักกับท่อ FRP (Fiberglass Reinforced Plastic)

โดย

22 มิถุนายน 2020

ในโรงงานอุตสาหกรรมหลายๆโรงงาน มักจะมีท่อเพื่อส่งสารเคมีเต็มโรงงานไปหมด ซึ่งท่อในโรงงานที่เราเห็นนั้น มีหลายประเภท คนส่วนใหญ่อาจรู้จักแค่ท่อเหล็ก เช่น Carbon steel หรือ Stainless steel แต่ท่อเหล่านี้ก็ไม่สามารถทนสารเคมีที่มีฤทธิกัดกร่อนสูงๆได้

อย่างกรดแก่ หรือกรดที่รุนแรง (Strong acid) เช่น Sulfuric acid, Hydrochloric acid หรือแม้แต่น้ำทะเล น้ำเสีย ซึ่งไม่เหมาะสมกับการใช้ท่อโลหะได้ ซึ่งบางครั้งจึงต้องเลือกใช้วัสดุท่อพลาสติกเท่านั้น แต่ท่อพลาสติกธรรมดามีความแข็งแรงค่อนข้างน้อย รองรับความดันได้ต่ำ แต่มีก็ท่อพลาสติกบางชนิดที่มีการใช้งานกันอย่างแพร่หลายในโรงงานที่มีความคงทนสูง และทนยูวีได้ดี นั้นก็คือท่อ “FRP pipe” หรือ Fiberglass Reinforced Plastic

ซึ่งวันนี้ทางนายช่างจึงขอมาแชร์ให้เพื่อนๆได้รู้จักว่าวัสดุท่อ FRP pipe คืออะไร มีกระบวนการผลิต และ ใช้กับสารอะไรได้บ้างกันครับ

FRP pipe คืออะไร?

คำว่านั้น FRP ย่อมาจาก (Fiberglass Reinforced Plastic) หรือแปลตรงตัวว่า “พลาสติกเสริมเส้นใยแก้ว” หรืออาจจะเป็นที่รู้จักในชื่อ “GRVE pipe” (Glass-fibre reinforced vinyl ester) หรือ “GRE pipe” (Glass reinforced epoxy) ซึ่งเป็นวัสดุที่เกิดจากการผสมกัน (Composite material) ระหว่าง

1. Thermoset plastics ที่มีจุดเด่นทำหน้าที่ต้านทานการกัดกร่อนของสารเคมี (Corrosion) เชื่อมให้เส้นใยแก้วติดกัน

2. เส้นใยแก้ว (Fiberglass) จะทำหน้าที่เสริมความแข็งแรงให้กับตัววัสดุ (Fiber glass reinforcement) ทำให้วัสดุ FRP สามารถใช้กับสารที่มีฤิทธ์กัดกร่อนได้และยังมีความแข็งแรงคงทนกว่าท่อพลาสติกทั่วไปอย่างท่อ PP และ HDPE

คุณสมบัติของ FRP จะแข็งแรงมากหรือน้อยขึ้นกับหลายปัจจัย เช่น รูปแบบของเส้นใย กระบวนการขึ้นรูป และชนิดของ Resin ที่ใช้ โดยทั่วๆไป Resin ที่ใช้ผลิต FRP จะเป็น Isophathalic หรือไม่ก็ Vinyl ester ส่วน Fiber glass ที่ใช้ส่วนมากจะเป็น E-Glass และ C-Glass

กระบวนการผลิต FRP

จากรูปจะเป็นกระบวนการผลิตวัสดุ FRP ที่เรียกว่า Filament Winding โดยการพัน แบบเปิดในลักษณะทรงกระบอก ด้วยวัสดุ “เส้นใยแก้ว” ที่เคลือบด้วย Thermoset Plastics (พลาสติกที่โดนความร้อนแล้วจะไม่สลายตัว ไม่สามารถมา Recycle ได้) บนแกนโมล์ด และม้วนตัวไปเรื่อยๆจนเกิดเป็นท่อ FRP นั้นเองครับ โดยจะเหมือนกับกระบวนการดังวีดีโอด้านล่างนะครับ

การผลิตท่อ FRP ด้วยกระบวนการแบบ Filament Winding – Continue winding process

การเลือกวัสดุให้เหมาะสมโดย FRP Compatibility Chart

ผู้ใช้งานจำเป็นต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่าท่อ FRP ที่จะทำการเลือกใช้และออกแบบสามารถที่จะใช้กับสารเคมีตัวใดได้บ้าง (Material compatibility) เพราะการทนทานต่อสารเคมีที่มีความกัดกร่อนสูงๆ จะขึ้นอยู่กับชนิดและวัสดุของ Resin ที่ใช้อักด้วยครับ

ดังนั้นในการเลือกวัสดุท่อให้เหมาะสมกับสารต่างๆภายในท่อ สามารถเลือกได้ตาม FRP Compatibility Chart ได้เลยนะครับ (เพื่อนๆสามารถ download ไว้ดูเป็นข้อมูลประกอบดูด้านล่างได้เลยนะครับ)