การวัดระดับโดยใช้รังสี หรือ Radiation-Based Level Measurement เป็นหนึ่งในเทคโนโลยีที่สำคัญในงานอุตสาหกรรม โดยเฉพาะในสภาพแวดล้อมที่ยากต่อการเข้าถึงหรือมีความท้าทายสูง เช่น อุณหภูมิที่รุนแรง ความดันสูง หรือสารเคมีที่เป็นอันตราย การวัดแบบนี้ใช้พลังงานจากรังสีเพื่อสร้างข้อมูลที่แม่นยำและเชื่อถือได้ โดยไม่ต้องสัมผัสกับตัวกลางโดยตรงในบทความนี้ เรามาศึกษาหลักการทำงาน ของการวัดด้วยรังสี ประเภทต่าง ๆ การใช้งานในอุตสาหกรรม ข้อดี ข้อจำกัด และการเลือกใช้เทคโนโลยีนี้อย่างเหมาะสม
หลักการทำงานของการวัดโดยใช้รังสี (Working principle of Radiation-Based Level Measurement)
การวัดด้วยรังสีทำงานโดยใช้ “แหล่งกำเนิดรังสี (Radiation Source)” เช่น “รังสีแกมมา (Gamma Rays)” หรือ “รังสีเอกซ์ (X-Rays)” ร่วมกับ “ตัวตรวจจับรังสี (Radiation Detector)” เมื่อรังสีผ่านตัวกลาง เช่น ของเหลวหรือของแข็ง ปริมาณรังสีที่เหลืออยู่หลังจากผ่านตัวกลางจะแปรผันตามคุณสมบัติของตัวกลาง เช่น ความหนาแน่น หรือความหนาของวัสดุ ซึ่งองค์ประกอบหลักของการวัดแบ่งเป็นดังนี้
- แหล่งกำเนิดรังสี (Radiation Source) ปล่อยรังสีไปยังตัวกลาง
- ตัวกลาง (Medium) เช่น ของเหลว ก๊าซ หรือของแข็ง จะดูดซับหรือกระจายรังสีบางส่วน
- ตัวตรวจจับรังสี (Detector) วัดค่าความเข้มของรังสีที่เหลืออยู่
- ระบบประมวลผลแปลงค่าที่วัดได้เป็นข้อมูล (Output data) เช่น ระดับ ความหนา หรือความหนาแน่น
ประเภทของการวัดโดยใช้รังสี (Type of Radiation-Based Level Measurement)
1. การวัดระดับ (Radiation Level Measurement):
ใช้รังสีในการตรวจสอบระดับของเหลวหรือของแข็งในถัง เช่น การตรวจสอบระดับของเหลวในถังที่มีแรงดันสูง
2. การวัดความหนาแน่น (Radiation Density Measurement):
ใช้รังสีในการตรวจวัดความหนาแน่นของของไหลหรือวัสดุ เช่น การตรวจสอบความหนาแน่นของสารเคมีในท่อส่ง
3. การวัดความหนา (Radiation Thickness Measurement):
ใช้ในอุตสาหกรรมที่ต้องการวัดความหนาของแผ่นโลหะหรือวัสดุอื่น เช่น การวัดความหนาของแผ่นเหล็กในโรงงานเหล็ก
และใช้ในการแปลผลความหนาของท่อ
4. การวิเคราะห์องค์ประกอบ (Radiation-Based Elemental Analysis):
ใช้รังสีในการวิเคราะห์ส่วนประกอบของวัสดุ เช่น การตรวจสอบส่วนผสมของแร่ในอุตสาหกรรมเหมือง
ข้อดีของการวัดโดยใช้รังสี
- ไม่สัมผัสโดยตรงกับตัวกลาง (Non-Invasive) – รังสีสามารถผ่านตัวกลางได้โดยไม่ต้องสัมผัส ลดการสึกหรอของอุปกรณ์
- รองรับสภาพแวดล้อมที่รุนแรง (High Corrosion) – เทคโนโลยีนี้ทำงานได้ดีในสภาพแวดล้อมที่มีความร้อนสูง ความดันสูง หรือมีสารเคมีรุนแรง
- ความแม่นยำสูง (High Accuracy) – เทคโนโลยีการวัดด้วยรังสีสามารถให้ข้อมูลที่ละเอียดและแม่นยำ
- การบำรุงรักษาต่ำ (Low Maintenance cost) – เนื่องจากไม่มีชิ้นส่วนเคลื่อนไหว การบำรุงรักษาจึงน้อยเมื่อเทียบกับอุปกรณ์วัดประเภทอื่น
- ใช้งานกับวัสดุหลากหลาย (Variety media) – สามารถใช้งานได้ทั้งของเหลว ของแข็ง และก๊าซ
ข้อควรระวังและมาตรการด้านความปลอดภัย
- การป้องกันรังสี (Radioative Protection): ผู้ปฏิบัติงานต้องสวมอุปกรณ์ป้องกัน เช่น ชุดป้องกันรังสี
- การจัดเก็บแหล่งกำเนิดรังสี (Secure the source) : ต้องจัดเก็บในที่ปลอดภัยและปฏิบัติตามข้อกำหนดด้านความปลอดภัย
- การตรวจสอบอุปกรณ์ (Radiation leak detection): ควรตรวจสอบอุปกรณ์เป็นประจำเพื่อป้องกันการรั่วไหลของรังสี
- การอบรมบุคลากร (Staff Training): บุคลากรที่ใช้งานต้องได้รับการฝึกอบรมและมีความรู้เกี่ยวกับการใช้งานและความปลอดภัย
สรุป
การวัดโดยใช้เทคนิครังสีเป็นเทคโนโลยีที่สำคัญสำหรับอุตสาหกรรมที่ต้องการความแม่นยำและความทนทานในสภาพแวดล้อมที่ท้าทาย เทคโนโลยีนี้ช่วยให้กระบวนการผลิตมีประสิทธิภาพและปลอดภัยมากยิ่งขึ้น อย่างไรก็ตาม ผู้ใช้งานต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดด้านความปลอดภัยและกฎหมายอย่างเคร่งครัด การเลือกใช้อุปกรณ์ที่เหมาะสมจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในกระบวนการวัดและควบคุมได้อย่างยั่งยืน.
*********************************************
สำหรับบทความนี้ขอขอบคุณข้อมูลดีๆจากทาง VEGA (Thailand) ผู้ผลิตและจัดจำหน่ายอุปกรณ์ วัดระดับ และ แรงดัน ในโรงงานอุตสาหกรรมต่างๆในประเทศไทย
Tel : 02-700-9240
email : [email protected]
website : https://www.vega.com/en-th
*********************************************
แล้วพบกับสาระดีๆแบบนี้ทางด้านงานช่าง งานวิศวกรรม และอุตสาหกรรมได้ที่ นายช่างมาแชร์ นะครับ
Website: www.naichangmashare.com
Facebook: https://www.facebook.com/naichangmashare/
Blockdit : https://www.blockdit.com/naichangmashare
Instragram: https://www.instagram.com/naichangmashare/
Twitter: https://twitter.com/naichangmashare
Youtube: https://www.youtube.com/@naichangmashare
TikTok : https://www.tiktok.com/@naichangmashare
#นายช่างมาแชร์ #Vega #Level #Transmitter #Radioactive
