อันตรายจากกระแสไฟรั่ว ผ่านรางวางสายไฟ ทั้งๆที่ต่อกราวด์ จะมีความรุนแรงของ “ไฟฟ้าดูด หรือ ไฟช็อต” มากน้อย ขึ้นอยู่กับจำนวนโวลท์ (Voltage) และแอมแปร์ (Amperage) ของกระแสไฟฟ้าที่ผ่านเข้าสู่ร่างกาย การสูญเสียชีวิตหรืออวัยวะของผู้ปฎิบัติงานส่วนใหญ่จะเกิดจากการสัมผัสถูกไฟฟ้าแรงสูงชนิด High voltage ซึ่งบ่อยครั้งเกิดจากการละเลยเรื่องของ “สนิมที่เกิดบนรางวางสายไฟ” จนทำให้รางผุพัง หรือ “เกิดสนิมบริเวณสายกราวด์” จนทำให้สายกราวด์ขาด ดังนั้นเราควรหมั่นดูแลรักษาอุปกรณ์ที่อาจมีความเสี่ยงต่อการเกิดไฟรั่วหรือไฟช็อตด้วยความละเอียดรอบคอบ เพื่อป้องกันการสูญเสียที่อาจเกิดขึ้น
ขอยกตัวอย่างที่เราอาจมองข้ามเช่น รางวางสายไฟ (Cable Tray) ซึ่งเป็นที่นิยมใช้ในการเดินสายไฟฟ้าของโรงงานอุตสาหกรรมและอาคาร มีประโยชน์โดยเฉพาะอย่างยิ่งเวลาเดินระบบสายไฟฟ้าที่ซึ่งคาดว่าจะมีการเปลี่ยนสายไฟฟ้าใหม่หรือเพิ่มสายใหม่ในอนาคต สามารถติดตั้งได้ง่าย สะดวกรวดเร็ว และสามารถวางสายไฟฟ้าได้เป็นจำนวนมาก อีกทั้งสามารถระบายอากาศได้ดี
รางวางสายไฟแบบ “ต่อกราวด์” และ “ไม่ต่อกราวด์“
รางวางสายไฟ (Cable Tray) หากจำแนกตามวัสดุมีทั้งแบบที่ทำจาก
1. “วัสดุโลหะ (Metal) เช่น hot-dip galvanized, อลูมิเนียม, สแตนเลส)” และที่ทำจาก
2. “วัสดุอโลหะ (Non-metal) เช่น Plastic, FRP, ไม้) หากโรงงานอุตสาหกรรมและอาคารใด เลือกใช้รางวางสายไฟที่ทำจากวัสดุโลหะ (Hot-dip galvanized, อลูมิเนียม, สแตนเลส)
ตามมาตรฐานของ วสท.กำหนดว่าจะต้องมีการต่อกราวด์ที่รางวางสายไฟ
แต่ถ้าโรงงานอุตสาหกรรมและอาคารใดเลือกใช้รางวางสายไฟที่ทำจากวัสดุอโลหะ (Plastic, FRP, ไม้) วัสดุนั้นจะต้องเป็นวัสดุที่ต้านเปลวเพลิง
ส่วนข้อดีของรางอโลหะคือ “มีความเป็นฉนวนในตัวและทนต่อสภาวะกัดกร่อนได้ดี” ก็ไม่จำเป็นต้องมีการต่อกราวด์

การต่อกราวด์ (Grounding) ที่รางวางสายไฟโลหะนั้นเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่ง เพราะคือความปลอดภัยต่อชีวิตและทรัพย์สิน การต่อกราวด์ที่รางวางสายไฟจะต้องต่อสายกราวด์ต่อเนื่องไปตลอดแนวรางวางสายเพื่อให้ส่วนของโลหะต่อถึงกันตลอด มีศักย์ไฟฟ้าเป็นศูนย์เพื่อป้องกันไฟดูด ผู้ปฏิบัติงานควรหมั่นสังเกตและตรวจสอบสายกราวด์ที่ต่อไว้อย่างสม่ำเสมอว่าเป็นสนิมหรือขาดออกจากกันหรือไม่ โดยเฉพาะทุกจุดที่มีการต่อสายกราวด์ไว้
ในกรณีที่ “สายกราวด์มีปัญหาดังกล่าวเมื่อมีกระแสไฟรั่วลงโครงโลหะจะเกิดความเสี่ยงต่อผู้ปฎิบัติงาน อาจถูกไฟดูดและมีอันตรายถึงชีวิตได้”
ดังนั้นควรหมั่นดูแลระบบให้ดีอยู่เสมอและให้ความสำคัญบริเวณที่มีการติดตั้งรางวางสายไฟบริเวณภายนอกอาคาร หรือบริเวณที่มีการกัดกร่อนสูง (High Corrosion Rate) เช่น Cooling tower, Chemical plant, Watse Water Treatment Unit ก็ย่อมมีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดเหตุการณ์ดังกล่าวได้
การป้องกันไฟรั่ว โดยไม่ต้องต่อกราวด์
การต่อกราวด์ที่รางวางสายไฟที่ถูกต้องนั้นสามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่มาตรฐานวสท.ข้อที่ (4.15.4), (4.22) และ (4.23) หรือ หากต้องการขจัดความเสี่ยงเรื่องไฟรั่วลงที่รางวางสายไฟโลหะ การเลือกใช้รางสายไฟที่มีคุณสมบัติไม่เป็นสนิม, ไม่นำไฟฟ้าและไม่ลามไฟ เช่น รางวางสายไฟเบอร์กลาส นับเป็นหนทางหนึ่งในการเพิ่มความปลอดภัยทางไฟฟ้าให้กับระบบและผู้ใช้งาน
ด้วยคุณสมบัติเด่นๆ ของวัสดุคอมโพสิท (FRP) ในด้านความแข็งแรง ทนการกัดกร่อน ไม่ผุซ้ำช่วยลดการตั้งงบ เพื่อซ่อมบำรุงรางฯ FRP cable tray จึงยังคงเป็นทางเลือกหลักที่ทุกโรงงานอุตสาหกรรม ไม่ควรมองข้าม
======================================
สุดท้ายขอขอบคุณความรู้ดีๆจากทาง GRE Composites ผู้เชี่ยวชาญด้านผลิตภัณฑ์ FRP Cable Tray, FRP Cable Ladder คุณภาพสูงนะครับ หากเพื่อนๆสนใจในการ Upgrade รางวางสายไฟให้ปลอดภัยมากขึ้น
ก็สามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมที่ https://www.grecomposites.com/frp-cable-tray/
======================================
แล้วพบกับสาระดีๆแบบนี้ทางด้านงานช่าง งานวิศวกรรม และอุตสาหกรรมได้ที่ นายช่างมาแชร์ นะครับ
Website: www.naichangmashare.com
Facebook: https://www.facebook.com/naichangmashare/
Blockdit : https://www.blockdit.com/naichangmashare
Instragram: https://www.instagram.com/naichangmashare/
Twitter: https://twitter.com/naichangmashare
Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCmIPiSeg-uy4k8JYSmknp_g
#นายช่างมาแชร์ #FRP #Cable #Tray