ถ้าพูดถึงคำว่า “ลวด” หลายคนคงนึกถึงเส้นโลหะที่ใช้ผูกเหล็กหรือรั้วลวดหนาม แต่จริง ๆ แล้ว ลวดอุตสาหกรรมมีโลกของมันที่ใหญ่และซับซ้อนกว่านั้นเยอะครับ ไม่ว่าจะเป็น สายไฟฟ้าในโรงงาน, สปริงในเครื่องจักร, เคเบิลยกของหนัก ไปจนถึงลวดขนาดเล็กในอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ทั้งหมดนี้ล้วนเริ่มต้นจาก “ลวด”
และสำหรับ“ลวดที่ดี” ต้องแข็งแรงพอ, เหนียวยืดหยุ่น, ทนล้า, ทนสนิม, และคงรูปได้ในสภาพการใช้งานจริง ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ เช่น ลวดก่อสร้างอาจเน้นความเหนียวและกันสนิม, ลวดไฟฟ้าเน้นการนำไฟฟ้า, ส่วนลวดสปริงเน้นแรงดึงและความทนทานต่อการล้า
ประวัติความเป็นมาของลวด
- ยุคโบราณ – มนุษย์เริ่มรีดโลหะให้ออกมาเป็นเส้นลวดตั้งแต่หลายพันปีก่อน เช่น ชาวอียิปต์โบราณใช้ลวดทองและลวดทองแดงทำเครื่องประดับ และอุปกรณ์ประกอบวิหาร
- ยุคกลาง – ในยุโรปมีการคิดค้นเครื่องมือ wire drawing bench สำหรับดึงโลหะผ่านรูแม่พิมพ์เพื่อให้ได้เส้นลวดที่เล็กและยาวกว่าเดิม ใช้ในเกราะ, ตาข่าย, และเครื่องมือเกษตร
- ยุคอุตสาหกรรม (ศตวรรษที่ 18–19) – ความต้องการลวดเพิ่มสูงขึ้นมาก โดยเฉพาะลวดทองแดงในระบบไฟฟ้า และลวดเหล็กในงานก่อสร้างและรางรถไฟ
- ปัจจุบัน – ลวดอุตสาหกรรมไม่ได้เป็นแค่ “ลวดเหล็ก” แต่พัฒนาไปจนถึงลวดพิเศษ เช่น ลวดสแตนเลส ลวดทังสเตน ลวดไทเทเนียม ที่ถูกใช้ในงานระดับอวกาศ การแพทย์ และอิเล็กทรอนิกส์
กระบวนการผลิตลวดอุตสาหกรรม
การทำลวดเริ่มจาก แท่งเหล็กหรือโลหะที่เรียกว่า Wire Rod ซึ่งผลิตจากการรีดร้อนที่โรงเหล็ก แล้วนำมาเข้าสู่กระบวนการดังนี้
1. Pickling & Coating – การทำความสะอาดและเคลือบผิว
- ล้างคราบออกไซด์/สนิมด้วยกรด (Pickling)
- เคลือบสารหล่อลื่น เช่น ฟอสเฟต หรือบอแรกซ์ เพื่อให้ดึงผ่านแม่พิมพ์ได้ลื่นขึ้น
2. Wire Drawing – การดึงลวด
- ใช้เครื่องดึงลวดผ่านรูแม่พิมพ์ (Die) ที่มีขนาดเล็กลงทีละขั้นตอน
- ผลที่ได้: เส้นผ่านศูนย์กลางเล็กลง, ความยาวเพิ่มขึ้น, โครงสร้างโลหะแน่นขึ้น (ความแข็งแรงสูงขึ้น)
3. Annealing – การอบอ่อน
- ใช้ความร้อนเพื่อปรับสภาพโครงสร้างโลหะ
- ช่วยให้ลวดยืดหยุ่นขึ้น ลดความเปราะ เหมาะกับงานที่ต้องขึ้นรูปต่อ
4. Surface Treatment – การเคลือบผิว
- เคลือบสังกะสี (Galvanized) → กันสนิม
- เคลือบดีบุก (Tin Plated) → สำหรับสายไฟและอิเล็กทรอนิกส์
- เคลือบ PVC, PE → สำหรับสายไฟเคเบิล
ประเภทของลวดโลหะอุตสาหกรรม (Industrial Wire Types)
1. ลวดเหล็ก (Steel Wire)
คุณสมบัติ & จุดเด่น
- มีความแข็งแรงเชิงกลสูง
- ปรับสมบัติได้ด้วยปริมาณคาร์บอน (ต่ำ-กลาง-สูง)
- ดัดโค้งขึ้นรูปได้ง่าย (โดยเฉพาะคาร์บอนต่ำ)
- แบบ High Carbon มีค่าความต้านทานแรงดึงสูงและทนการล้าได้ดี
การใช้งาน
- คาร์บอนต่ำ (Low Carbon Steel Wire) → ลวดผูกเหล็ก, ตะแกรงลวด, ลวดหนาม, ลวดตาข่าย
- แรงดึงสูง (High Carbon Steel Wire) → สปริง, ลวดสลิง, สายเคเบิลสะพานแขวน, สายพานเหล็ก, ยางรถยนต์ (ลวดเสริมโครง)
2. ลวดทองแดง (Copper Wire)
คุณสมบัติ & จุดเด่น
- เป็นตัวนำไฟฟ้าและความร้อนที่ยอดเยี่ยม (Electrical Conductivity สูง ~97% IACS)
- มีความเหนียวและดัดง่าย
- เชื่อมต่อกับอุปกรณ์ไฟฟ้าได้ดี
- สามารถชุบดีบุก/นิกเกิลเพื่อเพิ่มคุณสมบัติพิเศษได้
การใช้งาน
- สายไฟฟ้าแรงต่ำ-แรงสูง
- ขดลวดในมอเตอร์, หม้อแปลงไฟฟ้า
- เคเบิลสื่อสาร, อิเล็กทรอนิกส์
- แผงวงจรพิมพ์ (PCB)
3. ลวดอะลูมิเนียม (Aluminium Wire)
คุณสมบัติ & จุดเด่น
- น้ำหนักเบา (~30% ของทองแดง)
- นำไฟฟ้าดี รองจากทองแดง
- ทนการกัดกร่อนในบรรยากาศกลางแจ้ง
- ราคาถูกกว่าทองแดงในหลายการใช้งาน
การใช้งาน
- สายส่งไฟฟ้าแรงสูง (Overhead Conductor – ACSR)
- สายไฟรถยนต์ (เพื่อลดน้ำหนัก)
- งานเครื่องใช้ไฟฟ้าและเครื่องปรับอากาศบางประเภท
4. ลวดสแตนเลส (Stainless Steel Wire)
คุณสมบัติ & จุดเด่น
- ทนการกัดกร่อนและสนิมสูง
- แข็งแรงและทนทานแม้ในอุณหภูมิสูงหรือต่ำ
- ผิวสวยงาม เหมาะกับงานตกแต่ง
การใช้งาน
- อุตสาหกรรมอาหารและยา → ตะแกรง, อุปกรณ์ครัว, เครื่องมือแพทย์
- อุตสาหกรรมเคมี → ลวดที่สัมผัสกับสารกัดกร่อน
- งานตกแต่งสถาปัตย์ → ราวกันตก, เคเบิลสแตนเลส
- ทำสปริงและสายสลิงที่ต้องทนต่อสภาพแวดล้อม
5. ลวดเชื่อม (Welding Wire)
คุณสมบัติ & จุดเด่น
- เป็นลวดเติมโลหะที่ใช้ร่วมกับกระบวนการเชื่อม MIG, TIG, SAW
- ต้องมีความเข้ากันได้ดีกับโลหะชิ้นงาน
- เคลือบด้วยสารป้องกันการออกซิเดชัน/ปรับคุณภาพแนวเชื่อม
การใช้งาน
- งานโครงสร้างเหล็ก, งานก่อสร้าง, งานเครื่องจักร
- การซ่อมบำรุงชิ้นส่วนโลหะ
- งานต่อเรือ, งานยานยนต์ และงานเชื่อมเชิงอุตสาหกรรมทุกประเภท
6. ลวดพิเศษ (Specialty Wire)
ลวดนิกเกิล (Nickel Wire)
- ทนความร้อนและออกซิเดชันสูง
- ใช้ในงานฮีตเตอร์ไฟฟ้า, เตาหลอม, อิเล็กทรอนิกส์
ลวดไทเทเนียม (Titanium Wire)
- น้ำหนักเบา แข็งแรงสูง ทนการกัดกร่อนมาก
- ใช้ในอากาศยาน, อุตสาหกรรมการแพทย์ (implant, อุปกรณ์ศัลยกรรม)
ลวดทังสเตน (Tungsten Wire)
- จุดหลอมเหลวสูงที่สุด (~3,400°C)
- ใช้ทำหลอดไฟฟ้า, อิเล็กทรอนิกส์, อุปกรณ์ในอุตสาหกรรมอวกาศ
จุดเด่นรวม → ออกแบบมาเฉพาะงานที่สภาพการใช้งานรุนแรงเกินกว่าลวดเหล็ก, ทองแดง หรืออะลูมิเนียมทั่วไป
| ประเภทลวด | คุณสมบัติเด่น | การใช้งานหลัก |
|---|---|---|
| ลวดเหล็ก (Steel Wire) | – แข็งแรง ทนแรงดึงสูง (High Carbon)- ดัดงอ/ขึ้นรูปง่าย (Low Carbon)- ทนการล้า (Fatigue) | – คาร์บอนต่ำ: ลวดผูกเหล็ก, ตะแกรง, ลวดหนาม- แรงดึงสูง: สปริง, ลวดสลิง, เคเบิลสะพาน |
| ลวดทองแดง (Copper Wire) | – นำไฟฟ้าและความร้อนดีเยี่ยม- เหนียว ดัดง่าย- เชื่อมต่ออุปกรณ์ไฟฟ้าได้ดี | – สายไฟฟ้า, ขดลวดมอเตอร์, หม้อแปลง- เคเบิลสื่อสาร, PCB |
| ลวดอะลูมิเนียม (Aluminium Wire) | – น้ำหนักเบา (~30% ของทองแดง)- นำไฟฟ้าดี- ทนการกัดกร่อนกลางแจ้ง | – สายส่งไฟฟ้าแรงสูง (ACSR)- สายไฟรถยนต์, เครื่องใช้ไฟฟ้า |
| ลวดสแตนเลส (Stainless Steel Wire) | – ทนสนิมและสารเคมี- แข็งแรงทนทาน- ผิวสวย เหมาะงานตกแต่ง | – อุตสาหกรรมอาหาร/ยา, อุปกรณ์ครัว- อุตสาหกรรมเคมี, เครื่องมือแพทย์- เคเบิลตกแต่งสถาปัตย์, สปริง |
| ลวดเชื่อม (Welding Wire) | – ใช้เป็นลวดเติมโลหะ- เข้ากันได้กับโลหะงาน- เคลือบเพื่อคุณภาพแนวเชื่อม | – งานโครงสร้าง, เครื่องจักร- ซ่อมบำรุงชิ้นส่วนโลหะ- งานต่อเรือ, ยานยนต์ |
| ลวดพิเศษ (Specialty Wire) | – คุณสมบัติพิเศษเฉพาะงาน- เช่น ทนความร้อนสูง, น้ำหนักเบา, ทนกัดกร่อน | – ลวดนิกเกิล → ฮีตเตอร์, เตาหลอม- ลวดไทเทเนียม → การแพทย์, อากาศยาน- ลวดทังสเตน → หลอดไฟ, งานอวกาศ |
แม้ “ลวด” จะดูเป็นวัสดุพื้นฐานธรรมดา แต่ความจริงแล้วมันคือ หัวใจของโครงสร้างพื้นฐานและเทคโนโลยีอุตสาหกรรมตั้งแต่อดีตที่ใช้ทำเครื่องประดับ จนถึงปัจจุบันที่ใช้ในสายส่งไฟฟ้าแรงสูงและอุปกรณ์การแพทย์ ลวดจึงถือเป็นวัตถุดิบที่อยู่เบื้องหลังความก้าวหน้าของโลกสมัยใหม่
พบกับเทรนด์ล่าสุดของอุตสาหกรรมท่อและสายโลหะ!
สำหรับใครที่อยากอัปเดตความรู้เรื่อง ลวดและท่ออุตสาหกรรม พบกันได้ในงาน Wire & Tube 2025 ที่ไบเทค บางนา งานแสดงเทคโนโลยีระดับโลกที่รวมผู้ผลิตและนวัตกรรมใหม่ ๆ ไว้ครบในที่เดียว ไม่ควรพลาด!
ถ้าอยากอัปเดตเทคโนโลยีใหม่ ๆ ในวงการ ท่อ (Tube), ท่อแลกเปลี่ยนความร้อน, ท่อแรงดัน, สายลวด และอุปกรณ์ต่อเนื่อง ห้ามพลาดงาน
WIRE & TUBE SOUTHEAST ASIA 2025 | GIFA & METEC SOUTHEAST ASIA 2025
📍 ณ ไบเทค บางนา กรุงเทพฯ
GIFA, METEC, Wire และ Tube Southeast Asia ในฐานะแพลตฟอร์มที่ครอบคลุมที่สุดของภูมิภาค สำหรับอุตสาหกรรมลวด สายเคเบิล ท่อ หล่อโลหะ และโลหวิทยา รวบรวมผู้แสดงสินค้ากว่า 400 ราย จาก 25 ประเทศและภูมิภาค
ชวนผู้ประกอบการที่สนใจมาพบกันเพื่อสำรวจนวัตกรรม ขับเคลื่อนธุรกิจ ให้แข็งแกร่งขึ้น โดยโฟกัสพิเศษเกี่ยวกับ แปรรูปสายลวดและสายเคเบิล การขึ้นรูปท่อและการผลิตสินค้าสำเร็จรูป เทคโนโลยีการหล่อและการผลิตชิ้นงานโลหะ การพิมพ์ 3 มิติด้วยโลหะ และยังมีระบบจับคู่ธุรกิจด้วย AI ผ่านแพลตฟอร์มทางการของงาน
งานจัดขึ้นวันที่ 17 – 19 กันยายน 2025 ณ ศูนย์นิทรรศการและการประชุมไบเทค
งานนี้ผู้ประกอบการลงทะเบียนเข้าชมงานฟรี
ลงทะเบียนเข้าชมงานฟรี :
www.wire-southeastasia.com | www.tube-southeastasia.com
www.gifa-southeastasia.com | www.metec-southeastasia.com
แล้วพบกับสาระดีๆแบบนี้ทางด้านงานช่าง งานวิศวกรรม และอุตสาหกรรมได้ที่ นายช่างมาแชร์ นะครับ
Website: www.naichangmashare.com
Facebook: https://www.facebook.com/naichangmashare/
Blockdit : https://www.blockdit.com/naichangmashare
Instragram: https://www.instagram.com/naichangmashare/
Twitter: https://twitter.com/naichangmashare
Youtube: https://www.youtube.com/@naichangmashare
TikTok : https://www.tiktok.com/@naichangmashare
