คงปฏิเสธไม่ได้เลยนะครับว่าเรื่องของความปลอดภัยของการทำงานของหม้อไอน้ำ หรือ Boiler เป็นปัจจัยสำคัญที่สุด ที่คนออกแบบและผู้ใช้งานจะต้องให้ความใส่ใจในโรงงานอุตสาหกรรม หรือสถานที่ที่มีการใช้หม้อไอน้ำ (Boiler) เช่น ตึก อาคาร โรงแรม หรือโรงพยาบาล เป็นต้น เนื่องจากหม้อไอน้ำ Boiler ทำงานภายใต้ความดันและอุณหภูมิที่เยอะมากๆหากไม่มีการออกแบบ หรือมาตรการป้องกันที่เหมาะสมก็สามารถเกิดอุบัติเหตุร้ายแรงที่เราเห็นในข่าวเหมือนในอดีตได้ เช่น การระเบิดของ หม้อไอน้ำ Boiler หรือการรั่วไหลของไอน้ำที่มีความดันและอุณหภูมิที่สูงมากๆ และอันตรายจากเชื้อเพลิงต่างๆที่ใช้ในการเผาไหม้ บทความนี้จะกล่าวถึงมาตรการความปลอดภัย แนวทางปฏิบัติที่ถูกต้อง และเทคโนโลยีที่ช่วยเพิ่มความปลอดภัยในการใช้งานหม้อไอน้ำ Boiler
อันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้งาน Boiler
- การระเบิดของ Boiler – เกิดจากแรงดันเกิน อุณหภูมิสูงเกิน หรือโครงสร้างของถังแรงดันของ Boiler เสื่อมสภาพ
- การรั่วไหลของไอน้ำร้อน – อาจเกิดจากรอยร้าวหรือการเชื่อมต่อที่ไม่สมบูรณ์ ทำให้พนักงานได้รับบาดเจ็บ
- การรั่วไหลของก๊าซเชื้อเพลิง – เชื้อเพลิง เช่น ก๊าซธรรมชาติ หรือถ่านหิน หากมีการรั่วไหล อาจนำไปสู่การเกิดไฟไหม้หรือระเบิด
- อันตรายจากการทำงานของวาล์วและปั๊มแรงดันสูง – วาล์วที่ทำงานผิดพลาดอาจทำให้เกิดแรงดันที่ไม่สมดุลและทำให้ Boiler ทำงานผิดปกติ
- อันตรายจากไฟฟ้าและระบบควบคุมอัตโนมัติ – ระบบไฟฟ้าหรือเซ็นเซอร์ที่ล้มเหลวอาจทำให้การทำงานของ Boiler ขาดการควบคุม
มาตรการความปลอดภัยในการใช้งาน Boiler
- การติดตั้งและออกแบบที่ได้มาตรฐาน (Installation and Standard )
- ใช้ Boiler ที่ผ่านการรับรองมาตรฐานความปลอดภัย เช่น ASME Boiler and Pressure Vessel Code, ISO 16528, หรือ EN 12953
- ออกแบบระบบระบายความดันและระบบควบคุมอุณหภูมิให้เหมาะสม
- ระบบตรวจจับและป้องกันแรงดันเกิน (Overpressure Detection)
- ติดตั้ง Safety Valve และ Pressure Relief Valve เพื่อลดแรงดันที่สูงเกินไป
- ใช้ Pressure Gauge และ Temperature Sensor เพื่อตรวจสอบค่าความดันและอุณหภูมิแบบเรียลไทม์
- ระบบตรวจจับก๊าซและการรั่วไหลของไอน้ำ (Steam and fuel gas leak detection)
- ใช้ Gas Detector และ Leak Detection System เพื่อตรวจสอบการรั่วไหลของเชื้อเพลิงและไอน้ำ
- ติดตั้งระบบ Automatic Shutoff Valve ที่สามารถปิดการจ่ายเชื้อเพลิงได้ทันทีเมื่อมีความผิดปกติ
- การบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance)
- ตรวจสอบและล้างทำความสะอาด Boiler Tubes และ Heat Exchanger เป็นประจำเพื่อลดการสะสมของตะกรันและเขม่า
- ทดสอบการทำงานของ Safety Valve และ Sensor อย่างสม่ำเสมอ
- การอบรมพนักงานและมาตรฐานความปลอดภัย (Refresh training)
- ให้พนักงานได้รับการอบรมเกี่ยวกับการใช้งาน Boiler อย่างถูกต้องและการตอบสนองต่อเหตุฉุกเฉิน
- มีแผนป้องกันอุบัติเหตุและซ้อมแผนฉุกเฉินเป็นระยะ
เทคโนโลยีที่ช่วยเพิ่มความปลอดภัยใน Boiler
- ระบบควบคุมอัตโนมัติ (Automation & AI Monitoring)
- ใช้ SCADA และ DCS (Distributed Control System) เพื่อตรวจสอบและควบคุมการทำงานของ Boiler แบบอัตโนมัติ
- ใช้ AI และ Machine Learning ในการวิเคราะห์แนวโน้มความผิดปกติของระบบ Boiler
- Internet of Things (IoT) สำหรับการตรวจสอบระยะไกล
- ใช้ Smart Sensors และ Real-time Monitoring เพื่อตรวจสอบข้อมูลเกี่ยวกับแรงดัน อุณหภูมิ และคุณภาพของไอน้ำ
- ส่งข้อมูลไปยัง Cloud-Based System เพื่อให้สามารถติดตามสถานะของ Boiler ได้ทุกที่ทุกเวลา
- การใช้ Robotics ในการตรวจสอบภายใน Boiler
- ใช้ Robotic Maintenance Systems ในการทำความสะอาดและบำรุงรักษา Boiler อย่างปลอดภัย
ตัวอย่างแบรนด์ที่ให้บริการด้านความปลอดภัยของ Boiler
- Siemens – Boiler Safety System: ระบบควบคุมที่ช่วยตรวจจับและป้องกันอุบัติเหตุจากแรงดันเกิน
- Emerson – DeltaV SIS (Safety Instrumented System): ระบบควบคุมที่ช่วยป้องกันอันตรายในโรงงานอุตสาหกรรม
- Honeywell – Flame Safeguard Controls: ระบบตรวจจับเปลวไฟเพื่อป้องกันการล้มเหลวของระบบเผาไหม้
- ABB – Ability™ Boiler Safety Monitoring: ระบบ IoT สำหรับตรวจสอบความปลอดภัยของ Boiler
- Yokogawa – Boiler Protection System: ระบบที่ใช้ AI ในการวิเคราะห์แนวโน้มความผิดปกติของ Boiler
สรุป
ความปลอดภัยของ Boiler เป็นสิ่งที่ต้องให้ความสำคัญสูงสุด การใช้มาตรการป้องกันที่เหมาะสม เช่น การติดตั้งอุปกรณ์ความปลอดภัย การตรวจสอบและบำรุงรักษาเชิงป้องกัน และการนำเทคโนโลยีขั้นสูงมาใช้ ช่วยให้การใช้งาน Boiler มีความปลอดภัย ลดความเสี่ยงต่ออุบัติเหตุ และเพิ่มความมั่นใจให้กับพนักงานและผู้ปฏิบัติงานหากต้องการข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเพิ่มความปลอดภัยของ Boiler สามารถศึกษาแนวทางของ NFPA 85, OSHA Boiler Safety Regulations และ IEC 61511 ซึ่งเป็นมาตรฐานด้านความปลอดภัยของ Boiler ที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล
******************************************
หากเพื่อนๆสนใจเกี่ยวกับเทคโนโลยีสำหรับหม้อไอน้ำ หรือ Boiler แล้ว ทางนายช่างมาแชร์จะขอแนะนำงาน BOILEX ASIA AND PUMPS & VALVES ASIA 2025 จัดขึ้นเป็นครั้งที่ 25 โดยมีกำหนดจัดงานในวันที่ 2-4 กรกฎาคม 2568 ณ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ กรุงเทพ
งานแสดงเทคโนโลยีเฉพาะทางด้านหม้อน้ำ ภาชนะรับแรงดัน ปั้ม และวาล์วชั้นนำของภูมิภาคในกระบวนการผลิตสำหรับอุตสาหกรรมต่างๆ จากบริษัทชั้นนำของของโลกกว่า 200 แบรนด์ – โดยรวบรวมผู้มีอำนาจตัดสินใจและผู้ซื้อคุณภาพจากทั่วอาเซียนที่งาน เพื่อยกระดับความสำเร็จให้กับอุตสาหกรรมเพื่อการแข่งขันในยุคแห่งการช่วงชิงโอกาสอย่างแท้จริง
Mr. Jakke Seecoth
Informa Markets in Thailand
428 Ari Hills Building 18th Floor, Phaholyothin Rd, Samsennai, Phayathai, Bangkok, Thailand 10400
Tel: +66 2036 0500 ext. 766
Email: [email protected]
Website: https://www.pumpsandvalves-asia.com/
******************************************
แล้วพบกับสาระดีๆแบบนี้ทางด้านงานช่าง งานวิศวกรรม และอุตสาหกรรมได้ที่ นายช่างมาแชร์ นะครับ
Website: www.naichangmashare.com
Facebook: https://www.facebook.com/naichangmashare/
Blockdit : https://www.blockdit.com/naichangmashare
Instragram: https://www.instagram.com/naichangmashare/
Twitter: https://twitter.com/naichangmashare
Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCmIPiSeg-uy4k8JYSmknp_g
#นายช่างมาแชร์
